سنگ گرانیت مروارید یکی از اصلی ترین محصولات صادراتی استان خراسان رضوی بوده که عمدتا بازار مصرف داخلی داشته و در کنار محصولات غذایی عمده بازار صادرات خراسان را تشکیل میدهد.

در این مقاله قصد داریم به بررسی استخراج سنگ گرانیت مروارید بپردازیم و اثار زیست محیطی،ارز اوری،اشتغال و درامد را بررسی کنیم.

نمای کلی معدن سنگ گرانیت مروارید:

اولین کاردر استخراج هر ماده معدنی،میزان محصول مورد نظر در معدن است که بررسی شود ایا فعالیت صرفه اقتصادی دارد یا خیر.

در صورت دارا بودن صرفه اقتصادی و طی پروسه طولانی و طاقت فرسای اداری و تهیه پروانه فعالیت معدن،بایستی محدوده مورد فعالیت مشخص و شروع به تهیه نقشه جهت ایجاد راه و کابل کشی نمود.

در این مرحله نیاز است که کارگاه تجهیز شود و نیاز به حداقل دو لودر 600،کمپرسور،لجن کش،دستگاه های ایجاد سو و برش است.

قبل از رسیدن به ماده اصلی در اغلب موارد بایستی باطله برداری کرد،چراکه ماده ای که در مجاورت هواست،عوامل جوی روی ان تاثیر گذاشته و از میزان کیفیت محصول میکاهد.

 حال نوبت به استخراج سنگ گرانیت میرسد،جهت این امر از دستگاه هایی مته مانند استفاده میشود که یک سینه کار به طول حدود 13 متر را سوراخ کرده و این عمل به صورت افقی و عمودی انجام شده و یک حالت سو مانند ایجاد میشود.(قطر مته حدود 10 سانتی متر است.

مرحله بعد رد کردن سیم برش از مجرای ایجاد شده و شروع به بریدن از قسمت چپ و راست محدوده مد نظر است.

در این مرحله سیم برش های اره مانندی شروع به جدا کردن محدوده مد نظر نموده و بعد از اتمام کار و در اوردن سیم برش ها،این تکه عظیم سنگ به وسیله تکانه های لودر جدا شده و از حالت عمودی به حالت افقی(خوابیده) در می اید.

در این حالت به وسیله پیکور بادی سوراخ هایی به عمق 25 تا 30 سانتی متر به فاصله حدودا 35 سانتی ایجاد شده که باعث ایجاد قطعه هایی با وزنی استاندارد جهت حمل به کارخانه تبدیل میشود.(حدود 23 تن)

در این حالت لودر کوپ های اماده را جهت بارگیری به محل دپو برده و بسته به درجه سنگ در محل تعیین شده جاگذاری میکند.

در این مرحله نوبت بارگیری کوپ میرسد،به این صورت که لودر به وسیله چنگک هایی مانند لیفتراک سنگ را روی کفی تریلی قرار میدهد.

معادن بسته به ظرفیت تولید و استقبال بازار،ظرفیت جذب نیروی مختلفی دارند،ولی در حالت کلی در معادن مروارید مشهد حدود 10 نیروی متخصص مشغول به کارند.

هر فعالیت اقتصادی به نحوی بر محیط اطراف تاثیر میگذارد ولی در معادن این تاثیر به دلیل برداشت ذخیره،ایجاد راه،در مواردی محدود قطع درختان و در نهایت وجود نخاله بیشتر به چشم میاید.

البته در کشور های صنعتی از نخاله های معادن حداکثر استفاده را میکنند ولی متاسفانه در ایران به دلیل وجود تحریم های ظالمانه و در اکثر موارد سو مدیریت،درصد قابل توجهی از تولید معادن به صورت ضایعات در طبیعت رها میشود که راهکار پیشنهادی این است که همه تولیدی معدن با قیمتی مناسب تر فروخته شود تا هم محیط زیست اسیب نبیند،هم از اسراف منابع خدادادی جلوگیری شود و هم ذخیره معدن برای نسل های بعد هم باقی بماند.

صادرات کوپ سنگ شاید توجیه اقتصادی داشته باشد،ولی به نظر نویسنده معایب ان بیشتر از محاسن ان است.

به این صورت که وقتی سنگی خام صادر شود،کارخانه ای ایجاد نمیشود،برای نیروی جویای کاری اشتغال ایجاد نمیشود،اشتغال غیر مستقیم ایجاد نمیشود و در نهایت ارزش افزوده ای شامل کشور نمیشود.

درامد معادن به نسبت زحمت،درگیری فکری،مشکلات و معضلات فوق العاده اداری،تکمیل نیرو،در حال حاضر توجیه اقتصادی نداشته و انگیزه ای فرای خواسته های مالی بایستی فرد را به سمت این جدال نا برابر بکشد،که ایجاد اشتغال و کسب روزی حلال از موارد ورود فرد به این حرفه است.

نحوه بارگیری کوپ گرانیت مشهد